İdrar kaçırma normal günlük işler sırasında ani ve istemsiz olarak idrarın idrar yolundan dışarı çıkışıdır. Tüm kadın populasyonunun içinde % 15-20 oranında gözlenen idrar kaçırma şikayeti tedavi edilebilen bir durumdur.
İdrar kaçırma bütün yaş grubundaki kadınlarda farklı nedenlere bağlı olarak gelişebilir. Ancak idrar kaçırma kesinlikle yaşlanma sürecinin normal bir sonucu değildir.
İdrar kaçırma olası kişilerin rahatlıkla konuşabileceği durumlardan biri değildir. Utanç ve rahatsızlık verici olabilmektedir. Sevdiğiniz aktiviteleri (egzersiz, yolculuk, sosyal ilişkiler vb.) yapması kısıtlayabildiği gibi günlük yaşamı sınırlandıracak kadar şiddetli de olabilir.
Profesyonel, sosyal ve kişisel aktivitelerinizi etkileyebilen ve hayat kalitenizi artırabileceğiniz birçok çözüm olasılıkları mevcut.
Veya
Ya da
Bu konu ile ilgili bir uzman ile konuşmalı. Böylece eğer varsa idrar kaçırmanın nedeni ve tipi saptanarak en iyi tedaviye giden yolda ilk adımı atmış olursunuz. Doktorunuz veya bu konu ile ilgili bir uzman ile idrar kaçırma konusu açıkça konuşmanız, tedavi seçeneklerini öğrenmenizi ve bir zamanlar yaşadığınız tam ve aktif yaşam tarzını yeniden kazanmanızı sağlayabilir.
İdrar Kaçırma böbreklerde üretilen idrar üreterler aracılığı ile mesaneye (idrar torbası) gelir ve mesanede biriktirilir. Mesane dolduğunda beyine mesanenin boşaltılması mesajı gönderilir. Beyinde cevap olarak gelen “boşalt mesajı” ile mesane kasları kasılırken, mesaneden çıkan idrar, idrar yolu olan üretra ve kasları gevşeyerek dışarı atılır. Mesane boşalınca kasları gevşer ve üretra tekrar kasılır.
Kadınlardaki idrar kaçırmanın çoğunu oluşturan 4 tip idrar kaçırma olarak tanımlanmıştır.
Stres İdrar Kaçırma hareketlerle örneğin gülerken, öksürürken, hapşırırken, yürürken, egzersiz yaparken vb. istemsiz idrar kaçırmadır. En sık görülen idrar kaçırma tipidir. İki temel nedeni vardır;
Birincisi ve asıl nedeni pelvik taban kaslarının zaafiyetidir. Pelvik taban kasları alt idrar yolu organlarını destekler. Güçlü bir pelvik tabanı üretrayı idrar yapma zamanı gelinceye kadar kapalı tutar. Pelvik taban zaafiyeti olduğunda karın iç basıncını artıracak durumlar ( egzersiz, öksürme) üretranın açılmasına ve idrar kaçırmasına neden olur. Çok sayıda doğum, iri bebek doğurma, obezite, ailesel yakınlık menopozdan sonra oluşabilmektedir.
Stres idrar kaçırmanın bir diğer nedeni de iç sfinkter kaslarının (mesane boşalmasını kontrol eden kaslar) yetersizliğidir. Sfinkter kasları mesane dolarken üretrayı kapalı tutarken idrar zamanı gelince gevşeyerek idrar yapmaya izin verir. Sfinkter yetmezliği varlığında kaslar görevlerini yapamadıkları için çeşitli hareketler sırasında (öksürme, egzersiz) idrar kaçırılır.
Güçlü bir tuvalete gitme ihtiyacı hissedildiği anda tuvalete yetişemeden idrar kaçırma şeklidir. Stres idrar kaçırmada farklı olarak nedeni pelvis tabanında zaafiyet değil, mesane kaslarının aşırı aktif olmasıdır.
Stres idrar kaçırma ve urge idrar kaçırmanın bir arada olduğu durumdur.
Mesanede kapasitenin üzerinde idrar depolandığında idrar yapma zorunluğu hissetmeden küçük miktarda idrar kaçırmadır. Mesane yine dolu kalır. Kişi hiçbir zaman mesanesini tamamen boşaltamadığı hissine kapılır. Diyabet, pelvik yaralanma, geniş pelvik cerrahi, omurilik yaralanmaları, multiplesıkleroz gibi durumlarda kas dokusunun kaybolması sonucu oluşur.
İdrar kaçırma şikayeti ile bir hekime veya bu konu ile ilgili bir uzmana başvuruldugunda tıbbi öykü ve idrar ile ilgili şikayetleri tartışıldıktan sonra ayrıntılı pelvik muayenesi yapılarak başta idrar tahlili olmak üzere şikayetin ve muayenenin özelliklerine göre bazı testler yapılacaktır. Hastanın muayenesi sırasında yapılabilen basit testlerin yanında daha komplike ürodinamik testlerde gerekli olduğu doktoru tarafından istenebilecektir.
Tanı koyma aşamasında artık hastayı zorlayarak ürodinami testler yanında artık günümüzde modern ürojinekoloji ünitelerinde ve normal muayene sırasında uygulanabilecek ve hastayı fazla rahatsız etmeyecek çok kolay basit ve etkili tanı cihazları kullanılmaktadır.
İdrar kaçırma sıklıkla tedavi edilebilen bir durum olsa da herkeste ve her tip idrar kaçırmada her tedavi yaklaşımı etkili olmayabilmektedir. En doğru tedavi idrar kaçırma tipine göre belirleneceğinden dolayı idrar kaçırmanın tipinin belirlenmesi ve doğru tanının konması çok önemlidir. İdrar kaçırma sıklıkla tedavi edilebilen bir durum olsa da herkeste ve her tip idrar kaçırmada her yaklaşım etkili olmayabilir.
Stres idrar kaçırma her yaşta tedavi edilebilir bir durumdur fakat her tedavi her hasta veya her tip inkontinans için faydalı olmayabilir;
İlk basamak kegel egzersizleri denilen pelvik taban kaslarını güçlendirmeye yardımcı egzersizlerdir. Bu tedavi ile idrar torbası ve işeme ile ilgili kasları kontrol altına alma sağlanarak pelvik taban kasları güçlendirilir. Bu egzersizler ek olarak bir günlük oluşturularak bir program ve mesane eğitimi sağlanmaya çalışılır. Bu egzersizler ile beraber veya tek başına kullanılan diğer tedavi yöntemleri ise;
1) Biofeedbac
2) elektrik stimulasyonudur.
Bu yöntemler ile zayıflamış pelvik taban kasları kuvvetlendirilir. Bu yöntemler ile noninvazif olmalarına karşın her zaman tam ve kesin tedavi sınırlı oranlarda kalmaktadır.
Bazı idrar kaçırma tipleri ilaçlar yada hormonlar ile tedavi edilebilmektedir. Özellikle urge inkontinansta tedavi seçeneği ilaç tedavisidir ve kas aktivitesini azaltmaya yönelik ilaçlar kullanılır. Ancak stres idrar kaçırma ilaç tedavisine yanıt vermemektedir. Bazı olgularda nadirde olsa lokal östrojen kremleri, flaster veya tabletler uygulanabilmektedir.
Diğer tedavi yaklaşımları başarısız olduğu takdirde idrar kaçırmanın altında yatan nedenin giderilmesi için cerrahi müdahale gerekebilir. Çok sayıda cerrahi girişim seçeneği vardır ve her biri idrar kaçırmanın belirli tipine ya da nedenine göre önerilmektedir.
Sling (Askı) – Mesane Boynu Süspansiyon Operasyonları
Retropubik Süspansiyon ( Burch, MMK)
İğne ile Süspansiyon (Stamey, Pereya, Raz vb.)
Subüretral Süspansiyon ( TVT, TVT Obturator, Vajinal Slig)
Periüretral Plikasyon Operasyonları (Kelly, Kennedy)
Periüretral Madde Enjekisyonları ( Teflon, Slikon, Otalog vb.)
